Umowa o dzieło to umowa cywilno-prawna, uregulowana w Kodeksie cywilnym. W umowie osoba, która przyjmuje zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonej rzeczy lub usługi, a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia.
Najważniejszy w tym przypadku jest rezultat, czyli efekt końcowy.
Ważne, żeby szczegółowo określić oczekiwania zlecającego, co pozwoli uniknąć problemów związanych z odbiorem dzieła i zapłatą wynagrodzenia.
Co może być przedmiotem umowy?
Przedmiotem umowy może być właściwie każda działalność, oczywiście legalna:). To od osoby zlecającej zależy co dokładnie ma być wykonane – remont, naprawa auta, czy zmiana koloru włosów. Rezultat może być także niematerialny, np. nauka języka obcego.
Wynagrodzenie
Umowa o dzieło nie posiada stawki minimalnej.
Jeśli w umowie w ogóle nie została określona wysokość wynagrodzenia, wówczas przyjmuje się, że obowiązuje zwykłe wynagrodzenie za pracę danego rodzaju.
Jeśli w trakcie wykonywania zamówienia okaże się, że konieczne jest poniesienie dodatkowych kosztów, przyjmujący zamówienie może żądać podwyższenia wynagrodzenia. Jednak za każdym razem musi on uzyskać zgodę zamawiającego na wykonanie dodatkowo płatnych prac.
Jeżeli okazałoby się, że zaszła konieczność znacznego podwyższenia wynagrodzenia, zamawiający może odstąpić od umowy. Powinien to uczynić niezwłocznie oraz zapłacić za dotychczas wykonaną pracę.
W jakim momencie należy zapłacić za dzieło? Jeśli strony nie umówiły się inaczej (np. na zaliczkę) to momentem zapłaty jest chwila oddania dzieła.
Sposób zawarcia umowy
Kodeks cywilny nie zastrzega żadnej konkretnej formy dla ważności umowy. Można ją zawrzeć chociażby ustnie, co najczęściej robisz w przypadku kosmetyczki czy fryzjera. W przypadku umów, gdzie masz do czynienia z wysokim wynagrodzeniem, np. w przypadku umów z firmami remontowymi, zdecydowanie namawiam do zawierania szczegółowo opisanych umów na piśmie. W przypadku wadliwego wykonania umowy łatwiej będzie odzyskać pieniądze lub żądać odpowiednich poprawek.
Kto dostarcza materiału do wykonania dzieła?
To zależy od tego, w jaki sposób zostało to uzgodnione w umowie. Materiały może dostarczyć zarówno zamawiający, jak i wykonawca.
Wykonawca powinien użyć dostarczonych materiałów w sposób odpowiedni, oszczędny, rozliczyć się i oddać te materiały, których nie wykorzystał, bo np. kupiłeś za dużo kleju lub płytek.
Jeśli materiał dostarczony przez zamawiającego nie nadaje się do prawidłowego wykonania dzieła, wykonawca powinien niezwłocznie o tym zawiadomić (np. kupiłeś klej niewłaściwy do danego rodzaju płytek). Jeśli mimo ostrzeżenia zamawiający chce użyć niewłaściwych materiałów, wykonawca nie poniesie odpowiedzialności za ewentualne wady dzieła.
Kiedy wykonawca może odstąpić od umowy?
Wykonawca może odstąpić od umowy, jeśli do wykonania dzieła niezbędna jest współpraca z zamawiającym, a tej współpracy nie ma z winy zamawiającego. Wówczas przyjmujący zlecenie może wyznaczyć odpowiedni termin, po upływie którego będzie mógł odstąpić od umowy.
Kiedy zamawiający może odstąpić od umowy?
Zamawiający może odstąpić od umowy:
- w każdej chwili, bez podania przyczyny, ale powinien zapłacić wynagrodzenie. Zamawiający może sobie jedynie odliczyć od wynagrodzenia to, co oszczędził wykonawca w powodu tego, że nie musiał już kończyć prac.
- jeśli wykonawca opóźnia się z rozpoczęciem prac lub ich zakończeniem i jest mało prawdopodobne, żeby zakończył je w terminie. Strony nie są już zobowiązane do dalszych świadczeń, przy czym świadczenia już spełnione (np. częściowa zapłata) podlegają zwrotowi.
- w przypadku rosnącego kosztorysu. Jeśli początkowa cena była zdecydowanie niższa od tej ostatecznej, a zleceniodawca jej nie akceptuje, to powinien jak najszybciej odstąpić od umowy. Musi wówczas wypłacić wykonawcy część pieniędzy za wykonaną już pracę.
- kiedy widzi, że dzieło wykonywane jest w sposób wadliwy, a wykonawca nie zmienił w wyznaczonym terminie sposobu wykonywania. Jeżeli zamawiający sam dostarczył materiału, może on w razie odstąpienia od umowy żądać zwrotu materiału i wydania rozpoczętego dzieła.
- jeśli po ukończeniu dzieła, okaże się ono wadliwe, przyjmujący zamówienie nie usunie wad w wyznaczonym terminie, a wady są istotne
Umowa wykonywana w sposób wadliwy
Jeśli zamawiający widzi, że podczas wykonywania dzieła coś idzie nie tak może zgłosić swoje zastrzeżenia i wezwać wykonawcę do zmiany sposobu wykonywania dzieła. Wyznacza mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie tego terminu zamawiający może odstąpić od umowy albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.
Co w sytuacji, kiedy gotowe dzieło jest wadliwe?
Może się zdarzyć, że zamawiający stwierdza wady dzieła dopiero po jego odbiorze i zapłacie wynagrodzenia. Wówczas chronią go przepisy o rękojmi za wady. Zamawiający może żądać usunięcia wad, a jeśli wady są istotne może odstąpić od umowy.
Zamawiającemu nie przysługują uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli wady:
- wynikają z wadliwości dostarczonego przez niego materiału, lub
- wystąpiły wskutek wykonania dzieła według jego wskazówek, a wykonawca uprzedzał go o możliwości powstania wady
Kiedy wykonawca nie ponosi odpowiedzialności za wadliwe wykonanie umowy?
Wykonawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli:
- zamawiający wiedział o wadzie w chwili odbioru dzieła lub mógł ją z łatwością zauważyć
- materiały dostarcza zamawiający i otrzyma od wykonawcy informację, że materiały są nieodpowiednie, a mimo tego chce je wykorzystać